MEVLEVİLİKTE TUZUN YERİ VE ÖNEMİ

Yılmaz Seçim, mehmet koru

  •  Yıl : 2024
  •  Cilt : 3
  •  Sayı : 1
  •  Sayfa : 75-91
Tuz, insanlık tarihinin bilinen en eski baharatlarındandır. Konya ili Çumra ilçesinde bulunan Çatalhöyük antik kentinde tuzluk bulunduğu tespit edilmiştir. Birçok mineral içeren tuzun, insan sağlığı açısından olumlu ve olumsuz katkıları bulunmaktadır. Tuz yemeklerde, salatalarda birçok üründe tatlandırma amaçlı kullanılmaktadır. Tatlandırma amacının dışında ise dünyada bilinen en eski gıda muhafaza yöntemleri arasında olduğu bilinmektedir. Ayrıca, Tuz hem hak dinlerde hem de diğer dinlerde kutsal kabul edilmektedir. Bu kutsal kabul ediliş tuz konulu birçok ritüelin bir gelenek haline gelmesini sağlamıştır. İslamiyet dışında Yahudilikte de yemeğe tuzla başlanıldığı, bu durumun İslamiyet’le benzerlik gösterdiği bilinmektedir. Dinlerin içinde bulunan tarikatlarda tuz konusunda birçok ritüel geliştirilmiş ve uygulamıştır. Bu tarikatlardan biride geçmişi 800 yıla dayanan Mevlevilik tarikatıdır. Mevlevilikte tuz konulu birçok ritüel bulunmaktadır. Bu ritüellerden biri Mevlevi kültüründe yemeğe tuz ile başlayıp tuz ile bitirmektir. Bir Mevlevi ritüeli olan bu gelenek hala birçok kişi tarafından devam edegelen bir uygulamadır. Uygulanagelen bu ritüel temel alınarak günümüzde Hz. Mevlana’nın aşçısı olan ve dünyada adına anıtmezar (türbe) yapılan ilk isim Ateşbaz-ı Veli’nin türbesinde ziyaretçilerin bereket için tuz alabildiği/bırakabildiği bilinmektedir. Ziyaretçiler türbeden aldıkları bu tuzla, şifa ve bereket bulacaklarına inanmaktadır. Tuz konulu edebi, tarihi ve gastronomik içerikli birçok çalışma yapılmış ve gelecektede bu çalışmaların sayısı artmaya devam edecektir. Hazırlanan bu çalışmada tuz konulu çalışmalara katkı sunacaktır. Çalışma kapsamında 14 kişiyle görüşme gerçekleştirilmiştir. Edinilen bulgular ışığında; Mevlevilikte, tuzla ilgili yapılan ritüellerin devam ettiği, hatta Konya’da bulunan bazı işletmelerin yemek öncesi ve sonrasında tuz başlama ritüelini konuklarına anlattığı tespit edilmiştir. Farklı dinlerde tuzla yapılan ritüellerin ise birbiri ile benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir.
Atıf yapmak için : Seçim, Y., & Koru, M. (2024). Mevlevilikte tuzun yeri ve önemi. NEUGastro, 3(1), 75-92. https://doi.org/10.54497/neugastro.2024.6

Açıklama : Yazarların hiçbiri, bu makalede bahsedilen herhangi bir ürün, aygıt veya ilaç ile ilgili maddi çıkar ilişkisine sahip değildir. Araştırma, herhangi bir dış organizasyon tarafından desteklenmedi.Yazarlar çalışmanın birincil verilerine tam erişim izni vermek ve derginin talep ettiği takdirde verileri incelemesine izin vermeyi kabul etmektedirler. None of the authors, any product mentioned in this article, does not have a material interest in the device or drug. Research, not supported by any external organization. grant full access to the primary data and, if requested by the magazine they agree to allow the examination of data.
MEVLEVİLİKTE TUZUN YERİ VE ÖNEMİ, Araştırma Makalesi,
, Vol. 3 (1)
Geliş Tarihi : 07.05.2024, Kabul Tarihi : 03.06.2024 , Yayın Tarihi : 30.06.2024
NeuGastro
ISSN: ;
E-ISSN: 3023-5693 ;
index index index